Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам

Ландшафт

Общее состояние

Археологический объект Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам находится в самом сердце Лонг-Сити. и находится в бассейне реки Лонг. Таким образом, ландшафт окружен такими горами, как Мон Кха Туй, Дой Кхун Чум, Дой Мае Кхем, Дой Нонг Ма, Дой Фа Хинг, Дой Луанг, Дой Фа Нам Тон, Мон Кратинг, Дой На. Бак, Дой Пла Ко, Дой Пха Кхам и т. д., где этот бассейн окружен горами. Вокруг 4 сторон (с Пхра Тат Си Дон Кхам в центре) и расширение реки Йом, прежде чем пройти через ущелья и долины на равнины в районе Ван Чин. Этот длинный бассейн является важной транспортной равниной. и марш между северным регионом страны, таким как Ланна, и центральной частью страны, Аюттхая и Сукхотай. Город в бассейне является первым приграничным городом. Если вести войну против клана, пришедшего с юга, и учитывая важность этого Чайяпхума, штат Ланна должен был послать к власти опытных генералов, чтобы предотвратить вторжение в Аюттайю и Сукхотай (который уже был присоединен к Аюттайе), а также между Лампанг, Накхон Пхра и Сукхотай. заставляя город пытаться влиять на идеи и искусство в регионе во многих формах (Srisakorn Walliphodom и Walailak Songsiri 2008)

В общем состоянии через него протекает река Мэй Лан. Северная долина встречается с городским бассейном. Попробуйте съесть местность Бан На Сан в долине Мае Лан. Река Мэ Лан протекает через Бан Пин и впадает в реку Йом в Лонг-районе. Помимо воды Мэ Лан, есть еще река Мэ Кан. и Хуай Мэй Ор находится неподалеку. Область источника, а также бассейн Муанг Лонг представляет собой большую равнину. Поэтому недалеко от города есть притоки, впадающие в реку Йом на 300 линиях, которые эти реки используют для транспорта. Потому что река Йом, являющаяся крупной рекой этих притоков, не пригодна для путешествий на дальние расстояния. потому что на реке Йом есть острова, что во многих местах опасно, и она мельче, чем другие крупные реки, такие как река Пинг, река Нан ​​и т. д. (Srisakorn Wanliphodom и Walailak Songsiri 2008)

Водный путь

в зоне влияния бассейна реки Йом. Второстепенный водный путь — Хуай Мэй Канг. и Хуай Мэй О

Геологические условия

Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам Расположен в длинной городской котловине. Это формация Ратбури, более древняя, чем Лампанг, состоящая из известняка, сланца и крупнозернистого сланца. в западном районе Амфо Лонга. На востоке провинции Пхрае или на правом берегу реки Йом. Часто встречается в каменной группе Дон Чай. К ним относятся сланцы (сланцы), кварциты и сланцы, возникшие в силурийскую эпоху (около 400 миллионов лет назад), которые старше других территорий. Также есть набор камней Мае Тха. на основе сланца и песчаника и с разбросанными породами андезита, риолита, туфа и агиомерата. (Комитет по организации мероприятия в честь Его Величества Короля 1999 г.)

Археологическая эпоха

эра/культура

Археологический возраст

Мифологический век

Типы археологических памятников

археологическая сущность

История Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам

- 1626 г. до н.э. (Длительный губернатор - Прайя Чом Хуа Кхам), Патриарх Ват Йодчай Муанг Пхрае. убедил всех верующих и попросил землю для строительства храма у губернатора Лампанга, а именно Прайя Си Сонг Муанга (первоначально А. Лонг, проживавший в провинции Лампанг), который получил землю на юге в 100 ва, на севере в 100 ва, на восточной границе Нонг Пуэа. На запад, рядом с окраиной Нонг Ронг Ор, вместе с приемом еще четырех семей для расчистки территории реликвий. Но строительство Ват Пхра Тат Шри Дон Кхам не было проведено серьезно. потому что Прайя Нан сражался с Прайей из Южного города (Аюттхая). Затем губернатор Лампанга послал Прайю Чом Хуакхама собрать свою армию, чтобы помочь Прайе Нану вести битву. В этот период центр Муанг Лонга находился в Вианг Лао Вианг (Бан На Луанг, 2030–1775 гг.), Когда в 1626 году вместе с Пхая были построены Пхратат Си Дон Кхам Фонг Ор и храм. Шри Сон Муанг, губернатор Лампанга, лелеял территорию храмов, рисовых полей и храмов для 8 семей (в настоящее время линия Ват Пхра Тат Шри Дон Кхама находится в семье «Яджор» (Phudet Saensa, 2011). .

- БЫТЬ. В 2150 году губернатор провинции Лампанг Пхраэ Губернатор Пхра Сангкхарача, храм Дон Фай, Муанг Лампанг (подрайон Дон Фай, округ Маетха, провинция Лампанг) совместно построил и отреставрировал Пхра Тхат Шри Дон Кхам (Пхудет Саенса, 2011 г.).

- 1658, Чао Фа Луанг Лай Кха Лорд Лампанг Калпана, Пхра Убосот, Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам. Как надпись на деревянной доске Чао Фа Луанг с узором короля Симы, Убосот Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам. Муанг Лонг сказал:

«Во всем храме 52828, общее количество времен — 6339496, общее количество минут — 47546220 минут, когда, как Чао Фа Луанг Муанг Лай Ка, Он был сыном принца Луанг Суэа перед небом. Он был внуком Чао Фа Луанг Суа Чо, который приехал поесть в город (Лампанг), родился в королевской вере и радовался трем стаканам. Я, по своему внутреннему имени, — посол, десять тысяч лачицанов — посланник. Вспоминая высокомерие, которым были наделены монахи в Лонг-Сити, заблуждение имело ширину 27 слов и длину 35 слов, и в четырех храмах были установлены четыре колонны. Всего монахов восемь. И я ел это и ел в тот день». (Пхудет Саенса, 2011 г.)

- 1659 г., губернатор Лампанга и Прайя Накхон Пхра. Давайте поможем друг другу строить, пока все не будет завершено.

- 1672 г. до н.э. У Прайя Чай было письмо губернатору Лампанга и губернатору Пхры. Разрешение нанести штукатурку и построить кабинку. Пусть Великий Синод Суддханы будет председателем внутренних дел. Пусть Муэн Чинтат будет покровителем. А потому, что на расстоянии после того, как река Мае Канг начала менять течение, вызывая частые наводнения Вианг Лао Вианг. Кроме того, когда сообщество стало больше, оно расширилось за счет большего количества районов Хуай О. Центр города Лонг в последнем (1775-1899 гг. До н.э.) переехал в Хуай Ао. с Пхра Тхат Шри Дон Кхамом в центре города (Phudet Saensa, 2011, 64) и с городом Лонг в этот период нет Вианга, то есть рвы не были построены. Поэтому периметр города разделен в города, центры городов и города, для которых центр города очень важен. Пхра Тат Си Дон Кхам также является реликвией в самом центре города. Как можно узнать из надписей в конце различных писаний, таких как

Священные Писания Суван Чива Лин Кхам «...Ват Шри Дон Кхам Нонг Или Посреди города попробуйте в тот день и...»

Священные Писания Суван Кхам Джатака, 1858 г., «...Маха Урунггатхат Чао Дон Кхам Фонг, или В центре города Веватпхаси...» (Пхудет Саенса, 2011 г.)

- В 1793 году на наклонном участке была построена небольшая часовня шириной 4 метра, длиной 8 метра и подкреплена. (Эта часовня была снесена в 2434 году нашей эры), а также с помощью ножа или севера под названием «Прато» вырезать деревянное изображение Будды под названием «Прао Прато».

- 1775/2777, когда губернатор Пхая Чуен Сомбат попытался перенести административный центр в Бан Хуай Ав. Поэтому построили железный забор (Забор Лам Тай), состоящий из железа из длинного железного пруда и четырехсторонней башни, окружающей Пхра Тхат Шри Дон Кхам Фонг Ор. основать Пхра Махатхат в центре города. Границы храма похоронены. и организовал более сложную систему призраков Пхра Тат Шри Дон Кхам. Есть призраки Арака Чао Кумфан и призраки Арака Чао Чинтат. (Какие десять тысяч чинтатов вместе с Круба Маха Сангха, Чао Суттана побудили горожан попытаться построить Пхра Тат Си Дон Кхам до успеха 2215 года) сохранились (Пхудет Саенса, 2011), которые по указанию этого принца. Он находится на юге, а остальные 3 стороны украшены изображениями Будды. Представляет собой ядро ​​горы Пра Сумен, потому что Тао Вирунья является хранителем юга, а Кумпуны являются их свитой с группой призраков. В прошлом приносились в жертву животные. Иногда встречаются и люди. Существует также учреждение Чао Лао Кхам. Бывший лорд Лонг и предок лорда Лонга стал стражем-призраком в центре города. Кроме того, рядом с реликвиями растет шри-ланкийское дерево (дерево Бодхи), которое является буддийским деревом. Есть призрак Понана Кхампана или принца Сари-Ланки. возглавляя буддистов, и призраки собираются вместе, он придает большое значение Ват Пхра Тхат Шри Дон Кхам в роли Пха Тхат Луанга в центре города (в настоящее время строительство Вианг Лонга не ведется) (Phudet Saensa, 2011)

- 1783 г. построены павильоны с северной и южной сторон. Включив середину дороги в качестве главной в обоих направлениях (в прошлом это была дорожка от Лампанга. Давайте разделимся по направлению к пожару. К северу от линии Бан На Мо до Бан Мае Лан, На Тхунг Нгеу до Пхрэ. Линия идет от Бан На Кае до храма Накхон Лампанг, маршрут в Сукхотай и город минетов.

- В 1843 году Круба Луанг Чай был настоятелем (во времена правления Прайя Вева) и построил монастырь и изготовил барабан Луанг Сабадчай.

- В 1848 году настоятель Хру Бавичай построил монастырь и устроил кафедру.

- В 1851 году Круба Интапанья Вичапиан из храма Бан Пин построил резервацию для Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам. Ват Пхра Тхат Лаем Ли и Ват Пхра Тхат Лампанг Луанг

- В 1855 году Круба Ситтиот из Ват На Луанг помог построить стену вокруг храма.

- В 1855 году того же года Прайя Кхансима стал губернатором. Поэтому г-н Сен решил сделать два длинных барабана или медленных барабана.

- 1866 г., Чао Луанг Вораянрангси. Постройка колокола для Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам.

- 1872 г. (период Прайя Ван Най) Круба Кхамвонгса, настоятель построил колодец в храме.

- 1883 г., Круба Интавичай из Ват Дон Мун. Построил барабанную башню и собрал величественный барабан (из Ват Пху Тхап) и изображения Будды из многих заброшенных храмов Ват Шри Дон Кхам.

- 1898 г. (Пхрайя Раджасомбат в качестве губернатора) Круба Апичай (Кхамфан) из Нана был настоятелем, строил колодцы, кабинки, стены, собирал легенды и писания, ремонтировал храм, биндсиму и построил школу Дхармы. Потому что в древние времена обычные дети не могли продолжить образование, потому что им приходилось платить за обучение. Таким образом, существует популярное посвящение Ват Пхра Тат Си Дон Кхам, поэтому он основал первую школу Пхра Парият Тхамма. и отдельные храмы и школы в 1930 году под руководством Луанга Сунторнпхитака (То Туванути), шерифа Лонга, основав школу Бан Хуай Ор (Пхудет Саенса, 2011)

- БЫТЬ. 2470-2430 годы была построена башня Трай. После этого было много реставраций. Пока он не стал таким прекрасным храмом, каким он является сегодня.

- 1961-1980 гг. Построено много дорог. Одним из них было строительство дороги, соединяющей Бан Хуай Ао через район Калпана (почву) Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам (Суджет Лай Ди и Касем Интхаравут, 1980).

Важность Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам

- Ват Пхра Тат Си Дон Кхам с прошлого считался одной из пяти божественных реликвий. А когда центр города изменился, постарайтесь остаться в Хуай Ао (без строительства Вианг Лонга). Ват Пра Тат Шри Дон Кхам был поднят. как «Ват Луанг Кланг Муанг», который будет найден на последнем слое, как упомянуто выше в разделе истории.

- Также делается акцент на разделении периметра городской власти. Район четко разделен на центр города, центр города и центр города. Окруженный рогами с четырех сторон, он подобен стене Вселенной. и есть Пхра Тат Си Дон Кхам в центре города, как центр вселенной. Обратите внимание, что благоприятное направление для жителей Ланны обычно север и восток, например, Вианг Чиангмай. Используйте северные ворота белого слона в качестве отряд, Вианг Лампхун использует слоновьи ворота северного цвета. Это благоприятная дверь. Вианг Пхрэ использует Восточные ворота Чай как благоприятную дверь. и город Лонг, хотя в последний период не было извилистости, но это придавало важность направлению, в котором лорд Лонг войдет в северный город. Остановитесь, чтобы отдать дань уважения священным вещам в Ват Луанг Кланг Муанг. Сначала Пхра Тат Си Дон Кхам. После завершения отдайте дань уважения городу-призраку и другим, пока не войдете в резиденцию Кхум Луанга. Это очень подчеркивает важность Ват Пхра Тхат Шри Дон Кхам (Phudet Saensa, 2011).

- Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам также важен, поскольку содержит воду истины. В те дни, когда у Муанг Лонга и Лампанга были проблемы. Это было в период до реформы страны во время правления короля Рамы 5, потому что город Лампанг угнетал город Лонг в различных аспектах, поэтому мэр Лонг отказался быть сателлитом. город Лампанг. Поэтому пытались всеми возможными способами изменить город, чтобы попытаться превратить его в город Накхон-Прадеш, независимый от Лампанга. Но в итоге это не удалось. Но позже Чао Луанг Лампанг сменил землю на Чао Луанг Вораянранси. который он никоим образом не преследовал Лонг-Сити. Благодаря этому отношения между Муанг Лонгом и Накхон Лампангом, как всегда, снова стали домом для братьев и сестер. Обратите внимание на строительство колокола Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам в Чао Луанг Вораянранси в 1866 году (Phudet Saensa, 2011).

- Кроме того, Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам во времена традиции Ланна (до присоединения к тайскому государству) также был центром помощи сельским жителям в различных областях, например, помощи с 4 факторами, потому что в храме Мина Кхао Ват является храм, который может содержать себя. Собирая выгоду от урожая с полей и труда храма. И удерживая эти предметы, нельзя восстановить или продать их до конца 5000 лет буддизма, который находится на полях Ват Пхра Тхат Шри Дон Кхам, который находится в районе ​Тхунг Ян, Бан На Мо, деревня № 6, Тхунг На Кхам, Бан Дон Сай, деревня № 7 и Тхунг Луанг, Бан Хуай Аор, деревня № 8. Когда жителям деревни не хватает запасов, особенно риса, они одолжить на храмовых полях, чтобы съесть в первую очередь (Phu Det Saensa, 2011)

Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам как одна из пяти реликвий

- Вы обнаружите, что Ват Пхра Тхат Си Дон Кхам всегда будет упоминаться вместе с другими четырьмя реликвиями в Лонг-Сити. Поскольку мощи 5 богов в этой фат каппе многие поэты написали к этим храмам стихи, такие как

Превосходная Дхарма Будды

Бат У берега воды

ยาง     เลาเกิดเทียมทำ                  สูงส่ง  ลำแล

หอย    อยู่ในแม่น้ำ                 ที่ปากถ้ำ  ผาชำ

ล้อง     น้ำงามชู่ก้ำ                จดชำ

อ้อ      ยอดเขียวซอนลำ         สูงล้ำ

แหลม  ไหลส่งซอนชำ            สูงส่ง  ลำแล

ลี่        เรืองเหลืองซ้อนซ้ำ      ชู่ก้ำ  จดชำ

ขวย    สูงมุงมืดหน้า              อาภา

ปู       เกิดกับเทียมมา           ทั่วหล้า

ภู       เขาแก่นอาณา            สมสาก  งามแล

ทับ     เทียมใช่ช้า                 เลิศหล้า  สืบมา

พระ   มุนีผายโผดไว้เป็นไม้ไต้   ส่องโลกา

กับ     แต่งตามเทียมมา          ใช่ช้า

พระ   ทัยอ้างโผดสัตตา          มวลมาก  มาแล

พิมพ์   ตราไว้ถ้า                   กว่าห่างช้า  ทางนิพพ да

       Важные новости มบัติ อง อำเภอเวียงสา เมืองน่าน (สนั่น ธรรมธิ, 2553) Викискладе есть медиафайлы по теме ยๆสำนวน ซึ่ง พบอยู่ในเมืองแพร่ เมือง่าน Викискладе есть медиафайлы по теме Новости и события в мире Новости и новости

ร่อง     ล้ำชู่กล้ามาก            หากจดจำ

อ้อ      ยอดเขียวซอนลำ       ส่งล้ำ

แหลม ไหลเผียบผิวคำ          ใสสว่าง  งามแล

ลี่        เลิศดีใช่ช้า               เปนที่ขราบไหว้วันท า

ขวย    สูงมุ่งอาจหน้า            เหลือตา

ปู       เกิดกับเดิมมา             เลิศหล้า

พู       เขาแก่นอาสา             สามารถ  เล่าเอย่

ทับ     แทบเทียมเทียกไว้        เปนที่ไหว้ปูชา

เมือง   ตนดูเลิศล้น               หลายหน

กาง    เกิดกับริมชน              แต่ต้น

ยาง    พรายอยู่ไพรสณฑ์       ชนเมฆ  งามแล

หอย   ล่องลอยน้ำล้น           น้ำปั่นต้องเปนวน

พระ    สัตถาเปนปิ่นเกล้า       ในโขง

กับ      ไว้ศาสนาทรง             จอดจั้ง

พระ     ใฝ่มักเพื่อประสงค์      โผดโลก  มวลแล

พิมพ์    คีบถอนถอดเสี้ยน      มุ่งเมี้ยน  นิพพาน вот

(ภูเดช  แสนสา, 2554 г.)

        Новости Новости Новости ต ่อเสียง เช่น  แหลมลี่ ปูตั๊บ(ภู ทับ) ห้วยอ้อ(ล้องอ้อ ฮ่องอ้อ ศรีดอนคำพงอ้อ) พ ระกัป พระพิมพ์ Новости ทียมพอๆ ก็ว่าไดม Важные новости ายความว่าวัดพระธาตุศ Новости Новости ๆวัดพระธาตุไฮสร้อย(วัดยางหอย) и Новости Сценарий День рождения 5 дней в году นต่างๆ ของพระพุทธเจ้าคือ พระธาตุไฮสร้อย(มันสมอง) พ ระธาตุแหลมลี่(กระดูกกระหม่อม พระธาตุขวยปู(ก) ระดูกจอมบ่าซ้าย) ขวา) และพระธาตุศรีดอนคำ (กระดูกอก) ซึ่ง Вакансии Власти США ่อยู่สูงที่สุด (ภูเดช  แสนสา, 2554)

        ตำนานพระธาตุเป็นสื่อสำคัญที่นิยมคัดลอกกันแพร่หลาย เนื่องด้วยความเชื่อเรื่องอานิสงส์การทานธรรมที่กระทำได้ตลอดทั้งปี คือ พระธาตุไฮสร้อย (พระก กุสันธะและโกนาคมนะ) พระธาตุปูตั๊บ(พระศรีอา ริย์) พระธาตุแหลมลี่(พระโคตม พระธาตุขวยปู(พร) ะกัสปะ) พระเจ้าห้าพระองค์ที่จะเสด็จตรัสรู้ในภัทรกัปนี้ และยังสื่อถึงพระธาตุของเมืองลองว่าสำคัญเหนือกว่าเมืองอื่นๆ «... ต่อเท้าชุมนุมธาตุเจ้าสาสนาเสี้ยงมีหั้นชะแล เมื่อดั่งอั้นมหาธาตุเจ้าลัมพางแล Новости Власти США องกาละเมื่อซ้อย มีหั้นชะแล...» (ภูเดช  แสนสา, 2554)

     Вакансии Новости Новости ึงได้เริ่มสร้างในปี พ.ศ. 2169 год. Новости Ссылки 2215 год. Сюжет «... Новости นี้ก่อนแล» (ตำนานเมืองลอง ฉบับ ตรวจสอบ (2550) Новости 5 дней в году ีดอนคำ พระเจ้าพร้าโต้ เป็นต้น (ภูเดช  แสนสา, 2554) Новости เป็นเมืองแห่งการจาริกแสวงบุญ โดยจะสังเกตจากการกล่าวถึงพระธาตุต่างๆในล้านนา เช่น ตำนานพระเจ้าตนหลวงเมืองพะเยา ตำนานพระธาตุสบแวน เมืองเชียงคำ ปรากฏในคำไหว้ ปรากฏในคำไหว้ ปรากฏในคำไหว้ ปรากฏในคำไหว้ Сценарий Новости ้านปาง и จังหวัดลำพูน หรือโวหารแผ่กุ Новости ณ วัดป่าโป่ง เมืองเชียงใหม่ เป็นต้น ซึ่ง พระธาตุเหล่านี้มีความสำคัญต่อเมืองลองเป็นอย่างมาก เมืองลองจึงเป็นที่จาริกแสวงบุญของผู้คนจากเมืองต่างๆ พระมหาสังฆราชา วัดฟ่อนสร้อย เมืองเชียงใหม่ มาไหว้พระธาตุขวยปู ปูตั๊บ แหลมลี่ (พ . ศ. ดอนคำ ในปีพ.ศ. 2169 год. Сюжет หวัดลำปาง) ีดอนคำในพ.ศ. 2193 นอกจากนี้ยังมีการบูรณะวัดพระธาตุแหลมลี่ ขวยปู ไฮสร้อย จากเจ้าเมืองลำปาง เจ้าเมืองแพร่ พระสงฆ์ ชาวไทเหนือ เชียงตุง ม่าน เงี้ยว ยาง เมืองแพร่ น่าน ลำพูน ลำปาง เชียงใหม่ ทำให้เมืองลองเป็นเมืองแห่ง ทำให้เมืองลองเป็นเมืองแห่ง มหาธาตุ หรือ เมืองบรมธาตุ (ภูเดช  แสนสา, 2554)

       Новости ึ้นมา и другие Вакансии Вакансии Дата выпуска:12 дней.

เดือนเกี๋ยง (11 сентября) าก วัดดอนมูล เป็นหัววัดสุดท้าย

เดือนยี่ ขึ้นพระธาตุหลวง ่องอ้อ ุศรีดอนคำ)

เดือน 3 месяца (เลี้ยงผี)

В 4 эпизоде. С уважением,

5 дней в году. ๊บ

เดือน 6 ​​дней (ล่องวัดเดือน 6 ​​)

เดือน 7 เลียงผีปู่ย่า ผีเจ้าบ้าน สรงน้ำพระธาตุองค์ต่างๆ จิบอกไฟ (จุดดอกไม้ไฟแบบล้านนา) และปีใหม่ไทย (วันปากปีสรงน้ำพระธาตุหลวงฮ่องอ้อ และวันปากเดือนสรงน้ำพระเจ้าแก้ว)

เดือน 8 ขึ้นไหว้สาพระธาตุองค์ต่างๆ และเป็นช่วงบวชพระ

เดือน 9 หับบ่อเหล็ก (เลี้ยงผีเมือง) เลี้ยงผีขุนน้ำ ขึ้นผีฝาย

เดือน 10 11 เข้าพรรษา พาลูกหลานวัดฟังธรรม

เดือน 12 กินข้าวสลากวัดพระธาตุศรีดอนคำเป็นหัววัดแรก

        เหล่านี้แสดงความสำคัญของพระธาตุที่เป็นศูนย์กลางทางความเชื่อ เช่น วัดพระธาตุศรีดอนคำเป็นที่นาของเจ้าเมืองลอง วัดพระธาตุไฮสร้อยเคยเป็นวัดหลวงกลาง วัดพระธาตุไฮสร้อยเคยเป็นวัดหลวงกลาง เวียงลองช่วงแรก และ พระธาตุศรีดอนคำก็เป็นพระธาตุหลวงกลางเมืองลองในปัจจุบัน (ภูเดช แสนสา, 2554)

        วัดพระธาตุศรีดอนคำยังมีประเพณีที่ปฏิบัติมาตั้งแต่พญาชื่นสมบัติเจ้าเมืองลอง (พ.ศ. 2318) ได้สถาปนาให้วัดพระธาตุศรีดอนคำเป็นวัดหลวงกลางเมือง คือให้ชาวบ้านได้ตักบาตรและทำบุญร่วมกันภายในวัด คือให้ชาวบ้านได้ตักบาตรและทำบุญร่วมกันภายในวัด คือให้ชาวบ้านได้ตักบาตรและทำบุญร่วมกันภายในวัด คือให้ชาวบ้านได้ตักบาตรและทำบุญร่วมกันภายในวัด ทุกวันพระ (ขึ้น 8 ค่ำ 15 ค่ำ แรม 8 ค่ำ 15 ค่ำ หรือ ดับ 14 ค่ำ) โดยจะกระทำตลอดทั้งปี จึงทำให้ปริมณฑลส่วนนี้เป็นศูนย์กลางของการปกครอง และศูนย์กลางทางพุทธศาสนาของ และศูนย์กลางทางพุทธศาสนาของ เมืองลองควบคู่กันไป (ภูเดช แสนสา, 2554)

รูปแบบศิลปกรรมประวัติศาสตร์ศิลปะ ของวัดพระธาตุศรีดอนคำ

พระธาตุศรีดอนคำ มีองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญ คือ

base :ฐานล่างเป็นฐานเขียงสี่เหลี่ยมซ้อนกันขึ้นไปจานวน 3 ชั้น โดยฐานเขียงชั้นที่สามมีการประดับประดับประติมากรรมสิงห์นั่งเอาไว้ที่มุมทั้งสี่ด้วย ถัดขึ้นไปเป็นฐานบัวลูกแก้วอกไก่ในผังยกเก็จขนาดใหญ่ จนมีลักษณะ คล้ายฐานบัวย่อมุมไม้สิบสอง

Central :ใช้ชุดบัวถลาในผังแปดเหลี่ยมซ้อนกันจานวน 6 ชั้น เป็นส่วนรองรับองค์ระฆัง ถัดขึ้นไปเป็นบัวปากระฆังที่ประดับด้วยแถวกลีบบัวตั้ง затем продолжить с небольшим колоколом в восьмиугольном расположении.

top :เหนือองค์ระฆังเป็นบัลลังก์ย่อมุมไม้สิบสอง ต่อด้วยก้านฉัตร ปลี และประดับฉัตรตามลำดับ

        จากรูปแบบศิลปกรรมของพระธาตุศรีดอนคำจะสังเกตได้ว่า ส่วนฐานบัวมีลักษณะเป็นฐานบัวยกเก็จขนาดใหญ่ ทำให้ฐานดังกล่าวมีรูปแบบคล้ายกับฐานบัวย่อมุมไม่สิบสองทำหน้าที่เป็นส่วนฐานรองรับองค์พระธาตุเจดีย์ โดยระเบียบของฐานบัวนี้จะเห็นว่ามีความแตกต่างไปจากฐานบัวของเจดีย์นางแก๋ว นางแมนอย่างค่อนข้างชัดเจน จึงทำให้เชื่อว่าพระธาตุศรีดอนคำองค์นี้น่าจะเป็นพัฒนาการทางศิลปกรรมที่สืบต่อมาจากเจดีย์ นางแก๋วนางแมน (เจดีย์ในวัดพระธาตุจอมแจ้ง อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ (วรวรรษ เศรษฐธนสิน, 2547) อย่างแน่นอน โดยช่างคงปรับปรุงรูปแบบให้ความความเรียบง่ายมากขึ้น นอกจากนั้นสำหรับส่วนรองรับองค์ระฆังจะเห็น นอกจากนั้นสำหรับส่วนรองรับองค์ระฆังจะเห็น ว่าการซ้อนชั้นบัวถลาจำนวนมากในขณะที่องค์เจดีย์มีขนาดเล็ก ทำให้องค์พระธาตุเจดีย์มีรูปทรงที่สูงเพรียวมาก โดยลักษณะดังกล่าวนี้คือรูปแบบเอกลักษณ์ของเจดีย์ทรงระฆังแปดเหลี่ยมแบบเมืองแพร่ที่นิยมสร้างกันสืบมา ตั้งแต่ช่วงพุทธศตวรรษที่ 21 ซึ่งพัฒนาการทางด้านรูปแบบของเจดีย์ในระยะนี้จะเห็นว่าสอดคล้องกันกับช่วงเวลาในการก่อสร้างพระธาตุศรีดอนคำที่ปรากฏอยู่ในหลักฐานเอกสารว่า พ.ศ. 2169- 2196 หรือจัดอยู่ในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 22 แล้ว (พลวัตร อารมณ์, 2555, 50-52)

ช่วงกลางพุทธศตวรรษที่ 22 - ปลายพุทธศตวรรษที่ 23

        ระยะนี้เป็นช่วงเวลาที่อาณาจักรล้านนาได้ตกอยู่ภายใต้การปกครองของพม่าแล้ว ซึ่งจากงานการศึกษาทางด้านประวัติศาสตร์ของ อ๋องสกุล พบว่านโยบายการปกครองล้านนาของพม่าในช่วงเวลานี้ถูกแบ่งออกเป็นสอง พบว่านโยบายการปกครองล้านนาของพม่าในช่วงเวลานี้ถูกแบ่งออกเป็นสอง ช่วง คือ สมัยแรก (พ.ศ. 2101-2207) ซึ่งอยู่ในสมัยที่พระเจ้าบุเรงนองทรงปกครองพม่าเป็นสำคัญ ในช่วงเวลานี้พม่ายังคงให้สิทธิแก่เจ้านายและบ้านเมืองในล้านนามีอำนาจและมีส่วน ในช่วงเวลานี้พม่ายังคงให้สิทธิแก่เจ้านายและบ้านเมืองในล้านนามีอำนาจและมีส่วน ร่วมในการปกครองตนเองอยู่ แต่ต้องอยู่ภายใต้การกำกับและยอมรับอำนาจที่เหนือกว่าของกษัตริย์พม่า ส่วนในสมัยที่สอง (พ.ศ. 2207-2317) พม่ามีนโยบายในการปกครองล้านนาที่เข้มงวดขึ้น โดยฐานะของ โดยฐานะของ ล้านนาในขณะนั้นคือแคว้นหนึ่งของพม่าโดยแท้จริง พม่าจึงส่งขุนนางจากราชสานักลงมาปกครองล้านนาโดยตรง และพม่าก็จัดเก็บผลประโยชน์จากล้านนามากขึ้นด้วย ทำให้ในเวลา ทำให้ในเวลา ที่พม่าเกิดปัญหาการเมืองภายใน บ้านเมืองต่างๆ ในล้านนาจึงพยายามตั้งตนเป็นอิสระอยู่เป็นระยะ โดยจะเห็นว่าในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ 24 พม่าซึ่งปกครอง โดยราชวงศ์คองบองได้ทำการกวาดต้อนชาวล้านนาไปอยู่ที่พม่าจำนวนมาก และทำให้หลายๆ เช่น เมืองเชียงใหม่ที่ถูกพม่าตีแตกครั้งใหญ่ในปี พ.ศ. 2306 ซึ่งสะท้อนถึงนโยบายที่ พม่าต้องการทำลายเมืองเชียงใหม่อันเป็นศูนย์กลางของล้านนาอย่างแท้จริง

        ด้วยเหตุนี้จึงเชื่อว่างานศิลปกรรมเกี่ยวกับพระธาตุเจดีย์ในล้านนาระยะสุดท้าย น่าจะถูกสร้างขึ้นในช่วงที่พม่าปกครองล้านนาในสมัยแรก (พ.ศ. 2101-2207) เพราะเมืองต่างๆ ในล้านนายังคงมี อิสระในตัวเองอยู่มากพอสมควร ส่วนในสมัยที่สอง (พ.ศ. 2207-2317) การสร้างกลุ่มงานสถาปัตยกรรมเหล่านี้คงจะมีน้อยลงจนแถบไม่มีเลย เพราะอำนาจทางการปกครองไม่ได้ขึ้นอยู่กับเจ้านายและขุนนางล้าน นาเป็นหลักอีกต่อไป ประกอบกับการที่พม่าเรียกจัดเก็บผลประโยชน์จากล้านนาเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นการจะอุปถัมภ์พระพุทธศาสนาและศิลปกรรมต่างๆ ในล้าน ในล้าน นาขณะนั้นจึงเป็นสิ่งที่น่าจะกระทำได้ยากขึ้น และน่าจะเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้การพัฒนารูปแบบศิลปกรรมของเจดีย์ในล้านนาหยุดชะงักลง โดยส่วนหนึ่งนั้นอาจจะเป็นผลกระทบจากสมัยแรกด้วย ที่พระเจ้าบุ เรงนองทรงให้เกณฑ์ไพร่และช่างชั้นดีสาขาต่างๆ ในเชียงใหม่ไปรับใช้ราชสานักพม่าที่หงสาวดี จึงน่าจะทำให้กลุ่มงานช่างหลวงของล้านนาไม่มีการสร้างสรรค์งานแบบใหม่ขึ้นอีกต่อไป งานศิลปกรรม ในสมัยหลังลงมาจึงเป็นงานช่างเฉพาะถิ่นที่สร้างสืบทอดหรือเลียนแบบมาจากงานรุ่นเก่าเท่านั้น

        ตัวอย่างสำคัญของเจดีย์ทรงระฆังแปดเหลี่ยมแบบเมืองแพร่ ที่น่าจะเกิดขึ้นในช่วงเวลานี้ได้แก่ อำเภอลอง จังหวัดแพร่ เป็นต้น ซึ่งน่าจะมีอายุสมัยอยู่ในช่วงปลายพุทธศตวรรษที่ 22 ถ้าหากจะมองว่าเจดีย์ กลุ่มนี้เป็นอีกกลุ่มรูปแบบหนึ่งก็เห็นจะไม่ผิดนัก เนื่องจากในอดีตเมืองลองเป็นเมืองอีกเมืองหนึ่งในล้านนา ซึ่งไม่ได้ขึ้นตรงต่อเมืองแพร่มาก่อนแต่อย่างใด แต่ทว่าจากรูปแบบศิลปกรรมขององค์เจดีย์จะเห็น ว่า เป็นเจดีย์ทรงระฆังที่ใช้ชุดบัวถลาแปดเหลี่ยมซ้อนชั้นกันมีรูปทรงสูงเพรียว มีองค์ระฆังอยู่ในผังแปดเหลี่ยมเช่นเดียวกันและตั้งอยู่บนฐานบัวลูกแก้วอกไก่ในผังย่อมุมขนาดใหญ่ ที่น่าจะพยายามเลียนแบบฐานบัว ยกเก็จแบบล้านนา ด้วยเหตุนี้จึงเชื่อว่างานศิลปกรรมเจดีย์ดังกล่าว ประกอบกับประวัติการบูรณะพระธาตุศรีดอนคำยังระบุเอาไว้ชัดเจนว่า มีพระยาแพร่และพระยา มีพระยาแพร่และพระยา นคร (ลำปาง) ร่วมกันเป็นประธานในการบูรณะองค์พระธาตุศรีดอนคำด้วยในปี พ.ศ. 21965 จึงเป็นหลักฐานที่ช่วยสนับสนุนได้ว่า รูปแบบของพระธาตุศรีดอนคำ น่าจะได้รับแรงบันดาลใจมาจาก น่าจะได้รับแรงบันดาลใจมาจาก น่าจะได้รับแรงบันดาลใจมาจาก น่าจะได้รับแรงบันดาลใจมาจาก เจดีย์ทรงระฆังแปดเหลี่ยมแบบเมืองแพร่อย่างแน่นอน โดยเจดีย์กลุ่มนี้คงเป็นสายช่างที่พัฒนาต่อมาจาก «เจดีย์นางแก๋ว นางแมน» ซึ่งน่าจะสร้างมาแล้วตั้งแต่ช่วงกลางถึงปลายพุทธศตวรรษที่ 21 แต่จากการที่ พระธาตุศรีดอนคำสร้างในสมัยหลังลงมาแล้วช่างอาจจะไม่มีความเข้าใจหรือความชำนาญมากพอที่จะสร้างส่วนฐานยกเก็จแบบล้านนาให้เหมือนกับสมัยก่อนหน้าก็เป็นได้

        ทว่าเมื่อรูปแบบเจดีย์ดังกล่าวนี้ถูกนำไปสร้างเป็นพระธาตุสำคัญของเมืองลอง คือ «พระธาตุศรีดอนคำ» จึงน่าจะเป็นปัจจัยและเหตุผลสำคัญที่ทำให้ในแถบเมืองลองนิยมสร้างเจดีย์ที่มีรูปแบบคล้าย กันกับองค์พระธาตุศรีดอนคำ และต่อมาได้กลายเป็นเจดีย์รูปทรงเอกลักษณ์ของเมืองลองไปในที่สุด ส่วนในเขตเมืองแพร่นั้นยังไม่พบหลักฐานพระธาตุเจดีย์ที่เชื่อว่าน่าจะสร้างขึ้นอยู่ในช่วงเวลานี้อย่างชัดเจน ดังนั้นจากข้อมูลทางประวัติศาสตร์ศิลปะ โบราณคดีและประวัติศาสตร์ดังกล่าวอาจพอสันนิษฐานได้ว่า วัดพระธาตุศรีดอนคำถูกสร้างขึ้นในช่วงปลายของพุทธศตวรรษที่ 22 (พลวัตร อารมณ์, 2555, 87-89)